Hodowla

Aby założyć hodowlę zgodnie z regulaminem Związku Kynologicznego w Polsce, należy spełnić określone warunki, omówione poniżej (aktualizacja 22.12.2023).

PRZYDOMEK HODOWLANY Hodowcą jest członek Związku prowadzący hodowlę na terenie RP zgodnie z przepisami niniejszego Regulaminu, posiadający jedną lub więcej suk hodowlanych oraz zatwierdzony przydomek hodowlany. Członkowie Związku mogą posiadać psy na zasadzie współwłasności z innymi członkami Związku oraz z członkami innych organizacji kynologicznych będących członkami FCI lub partnerami FCI z wzajemnie uznawanymi księgami rodowodowymi. 1. Członek Związku rozpoczynający prowadzenie hodowli jest zobowiązany wystąpić pisemnie o zatwierdzenie przez Zarząd Główny przydomka hodowlanego. Przydomek zgłasza się za pośrednictwem zarządu oddziału na formularzu: wniosek o rejestrację przydomka hodowlanego. (Można też sprawdzić na stronie FCI jakie przydomki są już zajęte). Za pośrednictwem biura Zarządu Głównego przydomek zgłaszany jest do rejestracji w Międzynarodowym Repertorium Przydomków w FCI. Żaden przydomek o brzmieniu identycznym lub zbliżonym do już zarejestrowanego (występującego w bazie ZKwP lub w bazie FCI) nie może być zarejestrowany. 2. Zarząd Główny ma prawo odmówić zarejestrowania przydomka, podając hodowcy przyczynę. 3. Przydomek otrzymują wszystkie szczenięta pochodzące z danej hodowli, bez względu na rasę. 4. Brak zarejestrowanego przydomka uniemożliwia wydanie metryk dla szczeniętom. 5. Zwyczajowo nazwę, czyli imię psa, pisze się z dużej litery, zaś przydomek hodowlany małymi. Obowiązkowo do przydomka należy dodać akronim w nawiasie (FCI) po przydomku. Przydomek hodowlany może być pisany przed nazwą psa lub po niej, co ustala się przy rejestrowaniu przydomka. 6. Wszystkim szczeniętom urodzonym w jednym miocie nadaje się imiona zaczynające się na tę samą literę.. Hodowca nie musi przestrzegać kolejności alfabetycznej przy nadawaniu imion szczeniętom z kolejnych miotów. 1. Przydomek hodowlany zarejestrowany przez Zarząd Główny jest chroniony i nie może być wykorzystany przez innego członka Związku. Po zatwierdzeniu przydomek może być zmieniony w wyjątkowych sytuacjach, np. jeżeli w zatwierdzonej wersji nie może być zarejestrowany w FCI. 2. Przydomki uznane przez FCI mają pierwszeństwo przed przydomkami zarejestrowanymi wyłącznie przez Zarząd Główny.

UPRAWNIENIA HODOWLANE Do kwalifikacji hodowlanych zalicza się oceny z wystaw lub pozytywną ocen; z przeglądu hodowlanego organizowanych przez Związek Kynologiczny w Polsce. Oceny z wystaw lub z przeglądu hodowlanego określone w regulaminie jako minimum hodowlane należy zapisać w rodowodzie psa/suki. 2. Psy kwalifikowane do hodowli od 01.03.2023 i suki kwalifikowane do hodowli od 01.07.2023 muszą mieć pobrany materiał genetyczny do określenia profilu DNA. 3. Dla retrieverów dodatkowym wymogiem hodowlanym jest posiadanie prześwietlenia w kierunku dysplazji udokumentowanego odpowiednim wpisem w rodowodzie psa. 4. Pies/suka nabywają uprawnienia hodowlane po dokonaniu wpisu w rodowodzie odpowiednio: PIES REPRODUKTOR/SUKA HODOWLANA, opatrzonego datą dokonania wpisu, imienną pieczątką osoby uprawnionej do dokonania wpisu i jej podpisem. 5.Psy/suki z wadami niestanowiącymi dyskwalifikacji hodowlanej (wady nabyte pourazowe lub będące wynikiem schorzenia lub zabiegów leczniczych, niewpływające negatywnie na możliwość reprodukcji i odchowania potomstwa), które uniemożliwiają udział w wystawie lub uzyskanie oceny wystawowej kwalifikującej do hodowli, mogą uzyskać uprawnienia hodowlane na przeglądzie indywidualnym według specjalnej procedury. 6. Psy/suki agresywne. Agresywne zachowanie psa/suki w stosunku do człowieka (atak) powoduje dożywotnie wykluczenie z hodowli i imprez kynologicznych.

Suki Hodowlane wg. Regulaminu ZKwP

1. Aby uzyskać kwalifikację do hodowli, suka musi spełnić wymienione niżej wymogi:
a) być zarejestrowana w Związku oraz wpisana do Polskiej Księgi Rodowodowej (PKR),
b) ukończyć 15 miesięcy
c) uzyskać po ukończeniu 15 miesięcy w dowolnej klasie od co najmniej dwóch sędziów trzy oceny co najmniej bardzo dobre, w tym jedną na wystawie międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej lub uzyskać pozytywną ocenę na przeglądzie hodowlanym.
d) określić profil DNA
. 2. Suka użytkowa, posiadająca certyfikat użytkowości uprawniający do wystawiania w klasie użytkowej, może być dopuszczona do hodowli z trzema ocenami co najmniej dobrymi od co najmniej dwóch sędziów, w tym jedną uzyskaną na wystawie międzynarodowej, klubowej lub specjalistycznej.

4. Suki hodowlane sprowadzone z innych krajów członkowskich FCI lub organizacji partnerskich FCI
a) Suka sprowadzona do Polski z uznanej przez FCI zagranicznej organizacji kynologicznej i spełniająca jej wymogi hodowlane może być użyta do hodowli po zarejestrowaniu w Związku i po spełnieniu wymogów Regulaminu Hodowli Psów Rasowych ZKwP.
b) Miot importowanej ciężarnej suki, przerejestrowanej z uznanej przez FCI organizacji, uznaje się na podstawie kwalifikacji hodowlanej tej organizacji. Warunkiem dalszego używania suki hodowli jest uzyskanie przez nią stałej kwalifikacji hodowlanej zgodnie z wymogami Regulaminu Hodowli Psów Rasowych ZKwP.
1. Suka traci uprawnienia hodowlane z dniem 31 grudnia roku, w którym ukończyła 8 lat. Oznacza to, że może być kryta najpóźniej w dniu 31 grudnia roku kalendarzowego, w któym ukończyła 8 lat. Poród, odchów szczeniąt oraz wydanie im dokumentacji hodowlanej w kolejnym roku kalendarzowym nie stanowią naruszenia niniejszego zapisu.
2. Użycie do hodowli suki, która skończyła 8 lat, możliwe jest na podstawie zgody Zarządu Oddziału, wydawanej na wniosek hodowcy pod warunkiem, że suka jest w bardzo dobrej kondycji i dawała wartościowe potomstwo.

Psy reproduktory wg. Regulaminu ZKwP

1. Aby uzyskać kwalifikację do hodowli, pies musi spełnić wymienione niżej wymogi:
a) być zarejestrowany w Związku Kynologicznym w Polsce oraz wpisany do Polskiej Księgi Rodowodowej (PKR),
b) ukończyć 12 miesięcy,
c) uzyskać po ukończeniu 12 miesięcy w dowolnej klasie od co najmniej dwóch sędziów trzy oceny doskonałe w tym jedną na wystawie międzynarodowej, klubowej, specjalistycznej lub uzyskać pozytywną ocenę na przeglądzie hodowlanym,
d) określić profil DNA.
2. Pies użytkowy, posiadający certyfikat użytkowości uprawniający do wystawiania w klasie użytkowej, może być dopuszczony do hodowli z trzema ocenami minimum bardzo dobrymi od co najmniej dwóch sędziów w tym jedną na wystawie międzynarodowej,klubowej lub specjalistycznej.
3. Reproduktory sprowadzone z innych krajów członkowskich FCI lub organizacji partnerskich FCI
a) Reproduktor zarejestrowany w uznanej przez FCI zagranicznej organizacji kynologicznej i spełniający jej wymogi hodowlane może być użyty przez członków ZKwP na podstawie kwalifikacji uzyskanej w kraju, w którym jest zarejestrowany,również jeżeli czasowo przebywa w Polsce. Dokumentację hodowlaną po kryciu psem przebywającym czasowo w Polsce podpisuje jego dysponent członek ZKwP na podstawie pisemnego upoważnienia otrzymanego od właściciela psa oraz pisemnego oświadczenia, że pies ten spełnia wymogi hodowlane obowiązujące w swoim kraju.
1. Dla reproduktorów nie ustala się górnej granicy wieku hodowlanego ani limitu kryć.

(całość regulaminu hodowli ZKwP dostępna TUTAJ)


BADANIA
Obowiązkowe jest wykonanie prześwietlenia w kierunku dysplazji stawów biodrowych dla wszystkich retrieverów urodzonych po 01.01.2006.

WYBÓR REPRODUKTORA
* Należy zapoznać się z wynikami badań danego samca : HD, ED, oczu, serca, prcd PRA, CEA, JADD, CDDY, CLAM, CDMC, DM, DE, etc
* Jaką ma psychikę, czy posiada właściwy dla rasy charakter i chęć do pracy.
* Należy prześledzić rodowód samca pod kątem zarówno eksterieru, jak i skłonności do danych chorób, zapoznać się z jego sukcesami wystawowymi/ sportowymi / myśliwskimi.
* Należy poprosić o kopie dokumentów reproduktora : rodowodu, dyplomów z konkursów i zawodów, championatów, świadectw badań.
* Do obowiązku właściciela suki należy sprawdzenie, czy pies jest reproduktorem, a jego właściciel ma aktualnie opłaconą składkę członkowską (okazanie legitymacji członkowskiej). Jeśli tak nie jest, nie zostaną wydane metryki dla szczeniąt.

KRYCIE * Przed planowanym kryciem suki trzeba wykupić w swoim oddziale kartę krycia, na niej podpisuje się właściciel reproduktora potwierdzając tym samym krycie. * Przed kryciem suki należy ustalić z właścicielem reproduktora warunki rozliczenia należności za krycie, oraz spisać stosowna umowę. * Należy jak najszybciej, po pojawieniu się cieczki, poinformować właściciela reproduktora. * Warto skonsultować z weterynarzem odpowiednią datę krycia, co może pozwolić uniknąć pustego krycia. Najbardziej miarodajnym badaniem jest badanie krwi na wysokość progesteronu. SZCZENIAKI: Po przyjściu na świat szczeniąt, należy: * w ciągu 14 dni powiadomić właściciela reproduktora oraz kierownika sekcji w swoim Oddziale o urodzeniu się szczeniąt, * umówić się na datę odbioru miotu który może się odbyć najwcześniej ok. 6 tyg. po urodzeniu się szczeniąt (wtedy odbywa się też tatuowanie/czipowanie szczeniąt) * złożyć w oddziale kartę miotu, oraz potwierdzenie wykonania tatuażu. * złożenie wyżej wymienionych dokumentów jest warunkiem wydania metryk. * Podczas wykupu metryk hodowca ma obowiązek przedłożenia rodowodu suki-matki w Sekretariacie Oddziału. * Szczeniętom urodzonym w jednym miocie należy nadać imiona na tę samą literę. * Wydawać nabywcom szczenięta po ukończeniu 7-miu tygodni wraz z metrykami i książeczkami zdrowia,

CENNIK (ma charakter orientacyjny, dane z roku 2023)

Badanie na dysplazję (ED + HD) 800-1000 PLN
Badanie serca 300 PLN
Badanie oczu 400 PLN (corocznie)
Badanie panel w VGL dla Tollerów 700 PLN
Uśredniony koszt krycia polskim reproduktorem 8000 PLN
Badanie progesteronu 100 PLN
Rejestracja przydomka we FCI 180 PLN
Przegląd hodowlany 800 PLN
Rodowód krajowy 100 PLN
Rodowód krajowy ekspresowy 400 PLN
Rodowód eksportowy 200 PLN
Rodowód eksportowy ekspresowy 400 PLN
Karta krycia 30 PLN
Karta miotu 30 PLN
Przegląd miotu 30 PLN
Metryka (każde szczenię) 40 PLN

Hodowla a pokrewieństwo

Przed podjęciem decyzji odnośnie wyboru pary rodzicielskiej, każdy hodowca powinien rozważyć stopień ich spokrewnienia, czemu służą poniższe współczynniki. Przy Tollerach przyjmuje się że COI powinno wynosić mniej niż 6 % w 5 pokoleniach; bardzo istotne jest też jacy przodkowie powtarzają się w pokoleniach.

Współczynnik Inbredu (IC - Inbreeding Coefficient)

Współczynnik Inbredu oznaczany w literaturze jako Fx jest miarą podobieństwa gamet.

Można go zdefiniować jako:

• prawdopodobieństwo że oba allele jednej pary genów są identyczne, albo że łączące się w zygotę gamety przenoszą w danym locus geny identyczne (Malecot; 1948)
• jako korelację między genotypami łączących się gamet (Wright, 1922)

Współczynnik inbredu jest miarą proporcjonalnego zmniejszenia genów heterozygotycznych w stosunku do ilości, jaka występowała przed rozpoczęciem chowu wsobnego. Wright opracował wzór na obliczanie współczynnika inbredu, przyjmując prawdopodobieństwo przenoszenia tego samego genu, przez gamety ojca i matki:


Gdzie:

• Fx - współczynnik inbredu osobnika x
• Fa - współczynnik inbredu wspólnego przodka
• N - wykładnik potęgi, do której trzeba podnieść jedną drugą zależnie od liczby grafów łączących ojca i matkę przez wspólnego przodka
• 1/2- oznacza udział genów każdego z rodziców przekazywanych potomstwu

Współczynnik utraty przodków (AVK - Ancestor Loss Coefficient)

Współczynnik utraty przodków mówi nam o zawartości unikalnej puli genów i pozwala ocenić inbred we wcześniejszych pokoleniach po obu stronach rodowodu. Współczynnik AVK jest to wartość liczby przodków unikalnych do całkowitej liczby przodków niezależnych jaka powinna być w rodowodzie przy danej liczbie pokoleń.

Współczynnik pokrewieństwa (RC - Relationship coefficient)

Współczynnik pokrewieństwa jest miarą podobieństwa wynikającego ze spokrewnienia. Zdefiniować go można dwojako:

• jako prawdopodobieństwo, że dany gen z pojedynczej pary alleli osobnika jest identyczny z jednym spośród alleli analogicznej pary drugiego osobnika
• jako wskaźnik korelacji między wartościami hodowlanymi osobników

Spokrewnienie może być dwóch rodzajów:

• bezpośrednie, czyli spokrewnienie w linii prostej przodków i potomków
• spokrewnienie w linii bocznej

Pełen wzór pokrewieństwa w linii bocznej między osobnikami X i Y ma postać:

Gdzie:

• Rxy - współczynnik spokrewnienia między zwierzętami X i Y
• N - liczba strzałek łączących osobnika X i Y przez wspólnego osobnika danej ścieżki
• Fx- współczynnik inbredu osobnika X
• Fy - współczynnik inbredu osobnika Y
• Fa - współczynnik inbredu wspólnego przodka A.

Literatura

• John B. Armstrong, 1998, 1999 Significant Relationships
• Joanna Kania-Gierdziewicz, 2008, Metody szacowania spokrewnienia i inbredu stosowane w analizie struktury genetycznej populacji