Przy zakupie powinno się zwrócić uwagę na kilka bardzo istotnych punktów, które pozwolą uniknąć niepotrzebnych błędów i sprawią że kupiony szczeniak wyrośnie na pięknego, zdrowego i szczęśliwego psa. Informacje zawarte w tym dziale mają na celu przygotowanie przyszłego właściciela Tollera do samodzielnej oceny hodowli i oferowanych szczeniąt.

CO DAJE RODOWÓD? Rodowód to dokument w którym wyszczególnieni są przodkowie naszego psa, oraz podstawowe dane o nim samym (nazwa rasy, imię i przydomek psa(czyli pochodzenie z zarejestrowanej hodowli), data urodzenia psa, nr rodowodu, nr tatuażu / chipa (co może pozwolić na rozpoznanie naszego psa jeśli zaginie), nazwisko i adres właściciela oraz hodowcy. Te wszystkie dane w rodowodzie są oficjalne, i potwierdzone pieczątką Związku Kynologicznego. Poniżej tych danych jest zamieszona tabela, w której podani są w czterech pokoleniach przodkowie naszego psa - rodzice, dziadkowie, pradziadkowie i prapradziadkowie. Przy ich imionach możemy znaleźć tytuły przez nich uzyskane, numery rodowodów, umaszczenie, etc. Numer rodowodu to nie tylko liczba; z symbolu możemy zrozumieć w jakim kraju pies został zarejestrowany (polskie rodowody mają symbol PKR, szwedzkie S, amerykańskie AKC itp.) Sami możemy później prześledzić linie rodowodowe naszego psa - baza rodowodowa. Aby wyrobić psu rodowód, musimy dysponować metryką otrzymaną od hodowcy (w metryczce szczenięcia mamy zapisane imiona rodziców, ich numery rodowodów, tytuły, wyniki badań, nazwisko hodowcy). Metrykę wyrabia w Związku Kynologicznym hodowca, i wręcza ją przy kupnie szczenięcia - my możemy, ale nie musimy, w oparciu o metrykę, wyrobić w swoim oddziale Związku Kynologicznego rodowód (o opłaty rejestracyjne należy dopytać w danym oddziale ZK). Możemy również, ale nie musimy uczestniczyć w wystawach; posiadając psa z rodowodem, nie musimy go rozmnażać, możemy go spokojnie wysterylizować /wykastrować - nie mamy ŻADNYCH obowiązków związanych z tym, że nasz pies został zakupiony z metryką.

ILE KOSZTUJE TOLLER?

W Polsce cena za szczenię waha się w granicach 4000-5000 PLN (aktualizacja 2018).Gdy szczenię kosztuje mniej, jego rodzice najczęściej nie są wystarczająco przebadani, mają jedynie minimum zaliczonych wystaw, nie był przeprowadzony solidny dobór pary rodzicielskiej, et). Za granicą koszt szczeniaka i jego sprowadzenie waha się od 8- 12 000 PLN. Podane ceny są orientacyjne, zawsze należy skontaktować się z danym hodowcą w celu ustalenia ostatecznej kwoty.

JAK ZNALEŹĆ KONTAKT DO HODOWCY?

Istnieje kilka możliwości:

na stronie portalu o Retrieverach z Nowej Szkocji wykaz hodowli jest wykaz hodowli razem z bazą teleadresową hodowców, psami znajdującymi się w danej hodowli, etc;

można przedzwonić także do siedziby Oddziału Związku Kynologicznego i dopytać się o listę aktualnych miotów; przy czym hodowli Tollerów nie jest dużo, i może się zdarzyć że nie ma żadnej hodowli w danym Oddziale.

Można również próbować szczęścia na wystawach - czasem uda się spotkać kilku hodowców, i wtedy naprawdę warto przyjrzeć się psom - nie tylko od strony wyglądu zewnętrznego ale charakteru i braku bojaźliwości. Najczęściej jednak nie ma dużo zgłoszonych Tollerów, a tym samym nie ma hodowców - bądź jest tylko jeden i nie ma możliwości porównania.

Można znaleźć również informacje w prasie bądź Internecie - zawsze jednak należy pamiętać że reklama dźwignią handlu ;) i nie zawsze wszystko co zostało napisane, znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości.

Można spróbować nawiązać kontakt z właścicielami szczeniąt z danej hodowli (choćby przez forum o rasie, gdzie jest już sporo właścicieli psiaków z różnych hodowli), i odpytać jak w ich wypadku wyglądała sprawa zakupu szczeniaka, czy są zadowoleni, mają do hodowcy zaufanie, etc. Wybitnymi, wystawianymi psami większość hodowców się chlubi - warto dowiedzieć się co się dzieje w przypadku gdy pies nie jest zdobywcą ringów, i czy także wtedy można polegać w każdej chwili na hodowcy, szczególnie gdy pies jest chory bądź ma inne problemy (zdrowotne, wychowawcze, itd.) Wartość hodowcy można poznać po podejściu do problemu - czy szczenię dla niego to wyłącznie źródło dochodu, czy także żywa istota którą powołał na świat.



INFORMACJE O RODZICACH SZCZENIĘCIA:

Obydwoje rodzice posiadają uprawnienia hodowlane, są one wbite do rodowodu, jako "pies reproduktor" i "suka hodowlana". Hodowca bez problemu udostępnia protokół przeglądu miotu. Czasem naprawdę wybitna suka czy pies, nie posiadająca jeszcze uprawnień czy wymaganego wieku (18 miesięcy), warunkowo uzyskuje prawa hodowlane - ale zawsze wtedy należy zwrócić uwagę na taki miot i dopytać o szczegóły. Bywają wyjątki od reguły (zagraniczne lub szczególnie interesujące skojarzenie etc - w których faktycznie warto dany miot już uzyskać) ale raczej należy unikać sytuacji w której hodowca nie chce odczekać, a za wszelką cenę pragnie mieć zysk. Warto dopytać się o motywy wyboru konkretnego reproduktora - jakie istotne cechy on niesie, jakie są jego mocne i słabsze strony, co hodowca spodziewa się otrzymać w potomstwie po konkretnych rodzicach. Wybór ojca nie może być kwestią przypadku czy oszczędności. Warto również poprosić o kontakt do właściciela reproduktora (jeśli jest to reproduktor nie przebywający w danej hodowli), hodowca powinien nas też zaopatrzyć w komplet informacji o nim - kopie osiągnięć wystawowych, sportowych i myśliwskich, wspomniane wyżej kopie badań, zdjęcia, lub film video. Warto również skontaktować się - jeśli to możliwe- z właścicielem reproduktora, zobaczyć psa na żywo, porozmawiać - odpowiedzialny właściciel ojca szczeniąt, będzie chciał podtrzymać kontakt z "swoimi dziećmi", obserwować ich rozwój, zalety i wady.

Suka nie może być kryta w każdym sezonie - pozwoli to uniknąć nadmiernych obciążeń jej organizmu, i sprawi że będzie zdrową i dobrą matką przy kolejnym miocie. Należy pamiętać, że zgodnie z Regulaminem Hodowli Psów Rasowych, suka może posiadać TYLKO jeden miot w roku kalendarzowym.

BARDZO DUŻĄ WAGĘ należy przywiązywać do badań - OBYDWOJE rodzice powinni mieć wykonane badania w kierunku dysplazji stawów biodrowych (HD) i łokciowych (ED), chorób oczu i przynajmniej jedno z nich powinno być wolne od prcd PRA i CEA (więcej o chorobach Tollerów w dziale poświęconym zdrowiu Tollerów). Od 2012 roku dostępne jest także badanie w kierunku JADD; warto więc aby chociaż jedno z rodziców było przebadane i czyste. W kolejnych latach pojawiły się testy w kierunku DE, DM, CP1, CLPS - tak jak w powyższym przypadku, przynajmniej jedno z rodziców powinno być czyste od w/w chorób.
Jeśli rodzice nie są przebadani, należy rozważyć ryzyko posiadania w przyszłości psa dysplastycznego, w przypadku choroby oczu - niewidomego, bądź chorego na chorobę Addisona. Zawsze należy żądać okazania dokumentów poświadczających wykonanie badań; hodowca powinien okazać ich oryginały, a potencjalnemu właścicielowi przesłać lub wręczyć osobiście ich kopie. Tytuły rodziców to nie wszystko - Tollerów w Polsce nie jest wiele, i nawet ukończenie championatu nie sprawia dużej trudności - w związku z tym poza informacją "szczeniaki po Championach" warto zwrócić uwagę na pozostałe informacje.

Przeglądając oferty miotów, warto zapoznać się rodowodem danego skojarzenia. Ważne, aby prześledzić historię linii, przodków naszego potencjalnego szczeniaka i sprawdzić w miarę możliwości, jaka jest szansa w danym skojarzeniu, na pojawienie się problemów zdrowotnych i innych. Nie istnieje linia wolna od wszystkich przypadłości - co nie znaczy że nie należy się decydować w ogóle na danego szczeniaka czy daną hodowlę. Nie ma rasy psów która jest całkowicie wolna od wszystkich chorób - jedne rasy mają większe predyspozycje do występowania danego schorzenia niż inne, i warto wiedzieć, na co należy zwracać uwagę i co monitorować ze szczególną ostrożnością (jeśli w linii zdarzała się dysplazja - wzmocnić profilaktykę, jeśli choroby autoimmunologiczne - otrzymać niezbędne informacje umożliwiające ewentualną diagnozę, jeśli problemy z tarczycą, sercem bądź jakimkolwiek innym organem - przeprowadzać rutynowe badania, itd). Uczciwy hodowca poda wszystkie informacje jakimi dysponuje - jeśli nie, należy rozważyć zakup psiaka z innej hodowli.



PO CZYM POZNAĆ DOBREGO HODOWCĘ?

Hodowca jest zrzeszony w Związku Kynologicznym, wszystkie szczenięta sprzedawane są z metryczką; hodowca sprzedaje tylko i wyłącznie szczenięta rodowodowe, nigdy na giełdzie czy z kartonu pod wystawą. Hodowca który na przemian sprzedaje psy z rodowodem i bez rodowodu jest niegodny zaufania.

Prawdziwy hodowca wykonuje badania w kierunku dziedzicznych chorób, nawet jeśli nie są one wymagane przez Związek Kynologiczny, i dba o urozmaicanie puli genowej (nie krzyżuje psów bardzo blisko spokrewnionych ze sobą).

Hodowca wymaga podpisania umowy cywilno-prawnej, zawierającej dane o prawach sprzedającego i kupującego, informacje o zdrowiu i ewentualnej sterylizacji, oraz warunkach ewentualnego zwrotu lub odkupienia psa przez hodowcę, po niespełnieniu przez właściciela warunków umowy. Dobry hodowca dba o umieszczenie szczeniąt w dobranych odpowiednio domach, dokładnie sprawdza potencjalnych właścicieli, pyta o referencje a nawet odmawia sprzedaży psa, jeśli zajdzie taka konieczność, nie zadowala się jedynie stwierdzeniem że dana osoba chce mieć szczeniaka.

Dobry hodowca powinien umieć opowiedzieć na pytanie, co w danym miocie chciał osiągnąć. Hodowla nie powinna opierać się na produkcji szczeniąt, a na poprawianiu standardu rasy, zatem hodowca powinien uzasadnić jakich konkretnych cech spodziewa się w oczekiwanym potomstwie. Hodowca nie bierze pod uwagę jedynie tytułów wystawowych i cech eksterieru (wyglądu) - równie ważne jest, aby rodzice mieli dobry temperament, i pasję do pracy właściwą tej rasie. Należy zwrócić uwagę szczególnie na charakter - często hodowcy poprzestają jedynie na samym wyglądzie rodziców, a równie ważne jest to, żeby byli oni dobrani również pod względem charakteru .

Hodowca chętnie udziela wszystkich informacji dotyczących rasy, uczciwie informuje o jej wadach i zaletach, utrzymuje kontakt z nowymi właścicielami, i w każdym momencie służy pomocą dotyczącą zdrowia, pielęgnacji, wychowywania, wystaw itp. Do zwierząt odnosi się z miłością i dba o to aby szczeniaki trafiły do dobrego domu - nie hoduje zwierząt tylko dla zysku.

Dobry hodowca dba także o weterany ze swojej hodowli - a więc psy i suki które nie są już używane w programie hodowlanym.

Na życzenie potencjalnego kupującego, udostępnia także kontakt do osób które już nabyły szczeniaka w danej hodowli (oczywiście, uprzednio te osoby muszą wyrazić na to zgodę). Naprawdę warto porozmawiać z osobami, które miały bądź mają psiaka z danej hodowli - można się dowiedzieć o to czy można polegać na danym hodowcy, czy posiada wiedzę na temat rasy, czy służy pomocą, jaki jest z nim kontakt, itd. Naprawdę warto zastanowić się jaki jest kontakt z hodowcą - czy chętnie odpowiada na wszystkie pytania, czy można mu zaufać, czy jest osobą uczciwą. Można też zasięgnąć informacji o hodowlach odwiedzając wystawy i zawody, a także na forum czy w kontakcie mailowym. W ramach poszukiwań warto odwiedzić kilka hodowli, zadzwonić do kilku hodowców - ci dobrzy na pewno chętnie zaproszą do siebie i opowiedzą o zaletach oraz wadach rasy, można będzie obserwować ich relacje z psami i wyrobić sobie własna opinię.

Dobry hodowca śledzi losy swoich szczeniąt. Interesuje się ich rozwojem, sukcesami ale również problemami i porażkami. Mądra hodowla nie kończy się na sprzedaży szczeniąt ale trwa przez całe ich życie. Hodowca ma wtedy szansę ocenić czy jego hodowla idzie w dobrym kierunku, sprawdzić na ile dany miot spełnił oczekiwania i uczy się tak na swoich sukcesach, jak i porażkach. Jeśli mamy jakiś problem z psem: zdrowotny, wychowawczy czy inny, hodowca jest tą osobą, do której powinniśmy się zwrócić w pierwszej kolejności, a hodowca jest zobowiązany nam udzielić pomocy i rady.

Dobry hodowca uczestniczy w wystawach, konkursach posłuszeństwa, zawodach sportowych czy konkursach użytkowych; interesuje się rozwojem rasy, utrzymuje kontakt z innymi hodowcami w kraju i zagranicą.

O CO MOŻE A NAWET POWINIEN PYTAĆ HODOWCA? Dobry hodowca zanim zdecyduje sprzedać danego szczeniaka określonej osobie, stara się bliżej poznać przyszłego właściciela i ocenić, na ile Toller może być dla niego odpowiednim psem. Hodowca może chcieć dowiedzieć się o: miejsce zamieszkania (miasto, wieś, dom, mieszkanie, etc) status rodzinny czy w domu jest ogród, a jeśli tak, to czy ogrodzony czy wszyscy w rodzinie zgadzają się na posiadanie psa jaki tryb życia prowadzi przyszły właściciel, jaki ma system pracy, czy pracuje w domu, jak długo pies miałby zostawać sam, czy pies ma być psem typowo rodzinnym, czy do sportu, czy na wystawy / do dalszej hodowli, dlaczego wybór padł na Tollera.

CO POWINNO ZNIECHĘCIĆ DO KUPNA?

Czasem lepiej wstrzymać się z kupnem, jeśli hodowca nie budzi zaufania. Co powinno zaniepokoić:

jeśli w ramach transakcji nie otrzymamy oryginału metryki psa
nie możemy zobaczyć oryginałów dokumentów, rodowodów, badań
hodowca nie chce pokazać hodowli, psów, szczeniąt i warunków w jakich żyją,
rodzice szczenięcia nie mają uprawnień hodowlanych, nie posiadają badań,
hodowla jest niestarannie prowadzona, pomieszczenia są brudne, szczenięta uciekają na widok obcych, nie mają zapewnionej socjalizacji,
hodowca nie zadaje pytań i sam nie udziela informacji na temat szczenięcia czy rasy, a transakcje ogranicza do wydania szczenięcia i pobrania gotówki.
gdy hodowca udziela wymijających a nie konkretnych odpowiedzi, obrusza się o zadawane pytania, nie mówi o wadach Tollerów, chce za wszelką cenę sprzedać szczeniaka nieważne komu i w jakim celu,
Kontakt z hodowcą jest utrudniony, hodowca nie chce aby potencjalni chętni przyjechali obejrzeć szczenięta, unika ich odwiedzin.
nawet jeśli sam kontakt z hodowcą jest dobry, należy zwracać uwagę na to czy hodowca posiada niezbędną wiedzę, jest znawcą rasy, i w razie czego ma podstawy merytoryczne do pomocy właścicielom szczeniąt.
zanim wpłaci się zaliczkę,lepiej przyjechać obejrzeć hodowlę - a nie wpłacać pieniądze w ciemno. Na miejscu może się okazać ze psiaki nie do końca takie jak na ogłoszeniu, że hodowca wygadany ale niewiele wiedzący lub nieuczciwy, że socjalizacja żadna.

CO POWINNIŚMY OTRZYMAĆ OD HODOWCY PRZ KUPNIE SZCZENIĘCIA?

Obowiązkowo

oryginał metryki szczenięcia
książeczkę zdrowia ze szczepieniami ochronnymi oraz odrobaczeniem
jeśli ojcem szczenięcia jest pies mieszkający za granicą: kopia rodowodu ojca - bez tego nie można będzie zarejestrować szczeniaka w Oddziale ZKwP.

Dodatkowo :

umowę kupna-sprzedaży (każdy hodowca posiada własny wzór)
kopie rodowodów rodziców i certyfikatów ich badań
karmę na pierwsze dni szczeniaka w nowym domu
informacje na temat postępowania ze szczenięciem, karmienia, pielęgnacji i wychowania
tzw. wyprawkę: kocyk z zapachem przypominającym dom (uspokoi to szczenię w pierwszych dniach pobytu w nowym domu), zdjęcia rodziców na CD lub DVD, zabawki, kliker, książeczki, smyczkę z obróżką.

UMOWA KUPNA-SPRZEDAŻY

Umowę zawieraną z hodowcą należy dokładnie przeczytać i wyjaśnić zawczasu ewentualne wątpliwości - można poprosić także hodowcę o przesłanie wcześniej wzoru takiej umowy, aby zapoznać się z jej warunkami już w domu, a nie w emocjach związanych z kupnem malucha, po przyjeździe do hodowli.

Warto zwrócić uwagę :

czy wszystkie dane się zgadzają
czy szczenię jest przeznaczone do hodowli bądź nie i dlaczego (szczenię wystawowe, szczenię niewystawowe)
wskazanie ewentualnych wad szczenięcia niewystawowego, z wiedzą o których jest ono kupowane,
Jakie obowiązki ma wypełnić właściciel (np. obowiązek rejestracji psa we własnym oddziale ZKwP, obowiązek wykonania RTG, badań oczu, itd. i poinformowanie o wyniku hodowcy, obowiązek poinformowania hodowcy o zmianie adresu zamieszkania, obowiązek wysterylizowania/wykastrowania szczenięcia niehodowlanego, gdy osiągnie dany wiek, etc) i co jest mu zabronione (np. zakaz odsprzedaży szczenięcia bez zgody hodowcy, rozmnażania bez uprawnień hodowlanych, forsowania szczenięcia przed ukończeniem stosownego wieku, etc)
Należy przy tym zawsze pamiętać że nikt nie jest w stanie zagwarantować zdrowia szczenięcia przez całe jego życie. Można ograniczyć ryzyko zachorowalności na daną chorobę poprzez staranny i przemyślany dobór hodowlany, ale nigdy nie da się go całkowicie wyeliminować. To samo dotyczy cech charakteru - każdego szczeniaka można zepsuć niewłaściwym wychowaniem i brakiem socjalizacji.

PODSUMOWANIE:

Mądry wybór jest bardzo ważny; nawet jeśli wystąpią problemy czy to fizyczne czy psychiczne (a w każdej, nawet najlepszej hodowli mogą się one pojawić; genetyka nie jest idealnie przewidywalna)- dobrze mieć wsparcie w hodowcy a nie być skazanym jedynie na siebie. Czasem kupno szczeniaka zapoczątkowuje wieloletnią współpracę a nawet przyjaźń z hodowcą i innymi właścicielami jego szczeniąt - naprawdę warto dobrze przemyśleć decyzję, niż zdecydować się pod wpływem chwili i potem tego żałować. Warto najpierw odwiedzić a przynajmniej obdzwonić kilka hodowli, popytać o opinię jaką dany hodowca posiada, spokojnie spisać sobie zalety i wady każdego miotu, i wybrać tą, najbardziej zbliżoną do ideału.